Francuska twierdza

Co prawda książka nie opowiada ani o Europie, ani o uchodźcach, niemniej pewne skojarzenia zrodziły się same. Ich kwintesencją jest trochę zastygła, laicka Europa stawiana obok żywotnej fali napędzanych chęcią zaznania lepszego życia ludzi. I nie wnikam, czy tę chęć rozpaliła wojna, dalecy imamowie czy sama religia. Zmurszały kontynent zaczął być deptany przez ludzi, którzy mają bardzo podstawową potrzebę - żyć lepiej.

Autor „Twierdzy” to człowiek 1 poł. XX wieku. Tę książkę uważał za dzieło życia i nikt nie ma wątpliwości, że był świadkiem trudnych czasów. Dwie wojny światowe, okres międzywojenny, systemy totalitarne. Wierzę mu, gdy pisze o sprawach fundamentalnych.

Podeprę się kilkoma cytatami, nie będę ich już specjalnie komentował.

„[...] bogactwo sytych osiadłych plemion tyle dla mnie znaczy, co zadowolenie bydła stojącego w oborze.”

„Ani trwałość cedru, ani trwałość cesarstwa nie opiera się na skostnieniu. [...] nienawidzę plemion osiadłych, a miasta ukończone wydają mi się martwe.”

„Ten, kto nie rozumie ludzi, w samej oazie szukałby wyjaśnienia religii oazy. Ale ci, którzy mieszkają w oazie, nic nie wiedzą o swojej siedzibie. Odnaleźć ją trzeba wśród bezdomnych nomadów, utrudzonych marszem przez piaski.”

„Przyszło mi zatem do głowy, że jest próżną i niebezpieczną rzeczą zabraniać tego, co sprzeczne samo w sobie. Tak też odpowiadałem moim generałom, kiedy mówili mi o ładzie, myląc jednak ład, który jest potęgą, z porządkiem panującym w muzealnych salach.”

Gorąco zachęcam do lektury, jeśli ktoś jeszcze nie miał takiej okazji. W świetle ostatnich wydarzeń sięgnięcie po tę książkę wydaje mi się szczególnie atrakcyjne. Jej przesłanie może mieć wyjątkowy kontekst, a sam autor otarł się o sprawy, których zapewne sobie nawet nie wyobrażał, a mimo wszystko są one powiązane z dziełem jego życia.