wdusić twarz w ziemię
i zagryźć piach

nie wydać dźwięku odgryźć język
rwą się skóra ścięgna łamie kość
kiedy trzeba leżeć nieruchomo czekać

nie będzie potrzebna ręka noga
nie będzie pianin dla palców które zostaną
nie będzie szumu morza czy wiatru
ponad szum krwi wsiąkającej w ciało i sen

trzeba czekać
trzeba słuchać: pod warstwami martwych
pod gnijącym mięsem amputowanych
rzuconych byle jak na pożarcie psom
gnieździ się życie: drgnie zapłacze
którędy na świat
a potem długo będzie umierać
coraz ciszej

i trzeba to wszystko słyszeć
wdusić twarz w ziemię
zagryźć piach

studium odczuwania
można zacząć od stóp

reagują gorączkowo rozkopując ziemię
bez skrępowania bez więzów wierzgają
walczą! gdyby mogły nabrać powietrza
lecz potrafią tylko wyczerpywać: w skurczach mięśni
cofa się świat zadławiony: wchodzi przez otwarte
szeroko oczy
zgniata płuca
poprzez łzy wyciska z ciała resztki
sił [a potem]

wypełnia sobą wszystko
co puste

włosy przeistoczą się w suchą trawę
oczom blisko będzie do żyłki słońca
usta jak kamień potoczą się dalej

nadgarstki pozostaną związane
dopóki ktoś nie przetnie sznura
i uniesie je leciutkie pod niebem

wody wystarczy na góra kilka dni

co potem gdy przejdzie się ponad zwłokami
dziadków i ojców
mężczyzn co oddali ostatni łyk
w końcu babć matek sióstr

a potem będzie pustynia
dzieci ze skulonymi nogami

ich wysuszone ciała w
kolorowych swetrach
wytracające wodę
na krawędzi morza

biegnąca w delirium linia brzegowa
spienione usta fal wyrzucające
rybi bezdech
konwulsję o głos

jest wstążka w szarym warkoczu
mysim ogonku uduszonej
pod gruzami

warkoczyk ten jak dym płynący
pośród płomieni
pachnie ziemią i popiołem

z tego dymu
ktoś może starym zwyczajem
odczyta sygnały [...]

w kałużach widać ptaki powieszone
na pętli syren

a wokół nieruchomy cień człowieka
jak złamana gałąź pod
jego ciężarem

w świecie półotwartym jest zimno
od wykopanych dołów

w świecie półotwartym
jak usta mężczyzny co leży
przy bramie przykryty folią

jest pusto
od uchylonego nieba

90 lat temu pies
umarł z tego głodu
co panował

piszczał i wył jak dziecko
któremu żołądek spuchł i posiniał

(psu poderżnięto gardziel)
mięso oddzielono od kości
ugotowano
[...]

/Ukrainie

wiosna zaczyna się od uprzątania ciał
mycia schodów brudnymi od krwi
mopami
wylewania ciemnej wody za budynkiem szpitala
na przebijające się przez ziemię kwiaty

(nie dajmy sobie wmówić
że sięgamy myślą głębiej
od płytkiego dołu z dziećmi)

wiosna wyrośnie z przestrzeni
nam nieznanej
poprzez oczodoły i suche badyle rąk
poprzez usta rozchylone wspięta jak łodyga

poprzez strach że to boli
gdy biegnie przez pierś

/Ukrainie

wystrzał - a w ślad za nim żałoba po
dźwięku jak serpentyna
aleja wybitych szyb

na chodnikach leżą głosy
z wykręconymi głowami:
głos młodych pokoleń i głos rozsądku
głos potrzebny głos znaczący
a nad nimi prawo głosu
ciemny dym widoczny z oddali
milczący...

kładzie się na wznak
pośród ust nieruchomych
żałoba po dźwięku
każdy jęk strużka krwi
język przegryziony

/Ukrainie

runął czas - z pękniętej klepsydry krajobrazu
prosto do naszych rąk: ziarno prawdy

ta chwila którą trzeba nieść
w cień długi - kontur ognia
przesuwający się po ziemi
krzyk nalotu

w języku płomieni nasze słowa [...]

obudziła mnie zamieć
na przeciwległej krawędzi łóżka
trupia biel - odwrócona w stronę okna
przegryzała sine usta

skręcona w prześcieradle
przybierała sylwetkę człowieka
strąconego w przepaść;
na jej ciele odciśnięta coraz wyraźniej
zmarznięta ziemia

przywarłem do siebie
zaciskając powieki
stłumiłem szloch

nade mną świat rodzący
przez otwartą ranę
kolejne dziecko - krzyczy

(2022)

woń świeżo pomalowanych ścian
na nich wątły refleks zmierzchu
układający się miękko
pomruk złotych liści

tata stoi w swoim pierwszym
własnym mieszkaniu
rozcierając palce poplamione farbą

skryty i wrażliwy
kochał długie spacery po lesie [...]

tak wierzyć w tę ciszę
jakby można było wiarą ją otworzyć
sięgnąć na wskroś przez lata zastygłe
do tego co czułe – biegnące na bosych stopach
po skoszonej trawie

i nic wyżej ponad wiatr
nic niżej od dżdżownic wychodzących po ulewie
nic głębiej od zapachu kory
o którą ociera się zwierzę

nic bardziej bez siebie niż gdy się jest
dla innych
i ty dla mnie jesteś – choć ja tu bez ciebie

jak to jest rodzić się po śmierci
tu łatwo o nadinterpretację
przykładowo w ogrodzie róża
urasta dziś wyżej niż kiedykolwiek
wcześniej
ponoć do ciebie - wyciągnij białe ręce

tutaj twoja sześćdziesiąta jesień
przylgnęła do ścian bluszczem:
kłębią się włosy oderwane suche
zmiecione różewiczowską miotłą
"matka odchodzi" napisał i cóż więcej dla niego
i dla mnie
tato: ojcowie umierają
ale jak długo trzeba się rodzić
w swoim ciele raz jeszcze
aby pozostać twoim dzieckiem
nie wiem -

złożę parasol pod płaczącą wierzbą - z dna studni
mój głos wspięty do jej opuszczonych rzęs
bezptasi łopot: jakby zakopane serce żurawia
nasze spojrzenia w niebo pordzewiałe

jesień jaskółczym smyczkiem rozetnie
szyje ulicznym śpiewakom - stężeje czas
zamarznięty w półtonie rzek
co zobaczysz? barwę utopioną za marzannę
co wychodzi na brzeg wykręcając trupią suknię
siną dal - śpiącą na twarzy jak pośmiertna maska
zza której twoje oczy wzruszające: horyzont zdarzeń

wrzesień zakwili w sieni
i drzewa znowu zostaną mi w rękach
a dłonie owinięte liśćmi: najczulsze listy
i lament deszczu biegnący motylim śladem
wzdłuż ulic: jak hycel wiążący przestrzeń w echo kałuż

upadnie blask - obmyje stopy zimnym przypływem
napiszę o smutku piątej stronie świata
dokąd znika moja pamięć zmęczona
w krzyku jak na papierowym statku
cięższym ode mnie wołaniu przez śmierć
burzę przepłynę - otworzę drzwi
jesieni co na progu się rozsypie
i zapalę lampę jak myśl o tobie