Umysł ludzki chwyta się kierunkowości odwrotnej, delektując się wizjami zniszczenia, katastrofy, apokalipsy, albo pociesza się kosmiczną harmonią w dysharmonii.

Wydawało się, że bliży się Apokalipsa. Że Bestia Dzięsięcioroga wychodzi z Czeluści. Że Jeźdźców Czterech straszliwych tylko patrzeć wśród dymów pożarów i pól skrwawionych. Że już-już, a zagrzmią trąby i złamane zostaną pieczęcie. Że runie ogień z niebios. Że spadnie Gwiazda Piołun na trzecią część rzek i na źródła wód.

Każdy jest przekonany, że jego śmierć będzie końcem świata. Nie wierzy, że będzie to koniec tylko i wyłącznie jego świata.

Armia, małżeństwo, kościół i bank: oto czterech Jeźdźców Apokalipsy.

Są ludzie, którzy by się cieszyli nawet z końca świata, gdyby go przepowiedzieli.

To się będę śmiał, gdy nie zdążą ze zniszczeniem świata przed jego końcem.

Należy do tych, którzy uważają, iż człowiek jest już skończony i sądny dzień może się rozpocząć.

Optymizm i pesymizm różnią się jedynie w dacie końca świata.

Powieść nie ma przyszłości? Zmierzch powieści to zabobon literackiej gawiedzi. Jak w innych środowiskach wróżby o końcu świata.

Piekło jest na ziemi, jest w każdym człowieku i każdy z nas może stanąć przed jakimś wewnętrznym sądem ostatecznym. I zmartwychwstać z niego innym, nowym człowiekiem.