Menu
Gildia Pióra na Patronite

KAWA

fyrfle

fyrfle

Mówisz, że po kawę dla mamy w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych tamtego stulecia, w przedługich kolejkach wystawała babcia, czyli mamy teściowa. Potem przynosiła ją do domu. Kawę wtedy w Polsce sprzedawano wyłącznie ziarnistą, więc trzeba było ją zmielić w drewnianym młynku, oczywiście z metalowym mechanizmem mielącym. Babcia albo mama zawsze wydawała polecenie zmielenia kawy któremuś z dzieci i ono bez słowa sprzeciwu spełniało to polecenie. To były czasy, w których żadnemu z dzieci nie przyszło przez myśl, aby odpowiedzieć - nie chce mi się lub "teraz gram". Dzieci były uczynne i posłuszne, religijne i po prostu dobre.

Dużo pracy przy mieleniu kawy było kiedy szykowała się w domu jakaś uroczystość, a więc urodziny, imieniny, chrzciny, komunia, czy młócenie na przykład, ale nikt nie protestował. Praca, pracowitość była wręcz kultowa. Zresztą przecież i tak był czas na zabawy wszelkie, więc praca umacniała tylko dziecko w dobru wszelkim i kształtowała charakter. Warto było popracować, bo rodzinne spotkania były wtedy świętami na które się bardzo czekało i dzieci cieszyły się, że spotkają się z innymi dziećmi i będą się mogły w najlepsze ze sobą pobawić na podwórku, w stodole, w sadzie, w polu, nad potokami i nieużytkami przy nich.

Mama była prawdziwą kawoszką! Może aż do przesady. Wypijała przez dzień jakieś siedem kaw spokojnie. Uwielbiała kawę. Zawsze piła ją w takich gruszkowatych szklankach, które kupowało się z plastikowymi koszyczkami z uchwytami. Wypijała kawę i oczywiście robiła sobie dolewkę, czyli jeszcze raz zalewała wrzątkiem fusy. Ale tego było jej mało, więc zjadała i fusy. Został jej ten zwyczaj, wręcz rytuał, do końca życia.

Pewnie trochę zdawała sobie sprawę, że ilość wypijanej przez nią kawy może wzbudzać negatywne komentarze teściowej, więc chowała kawę do piekarnika, gdzie szklanka stała i zachowywała zawartość jej zawsze temperaturę. Czasem w natłoku domowych obowiązków zapominała, że szklankę z kawą włożyła do piekarnika i przystępowała do gotowania czegoś i wtedy koszyczek ulegał smrodliwemu stopieniu, a szklanka pękała i robiła się "afera".

A jak było u mnie w domu z kawą? Ano pamiętam, że to myśmy za nią wystawali w obłędnie długich i czasochłonnych kolejkach, i bywały wręcz dni, kiedy rodzice nie puszczali któregoś, czy którąś z nas do szkoły, aby kupić stugramowe opakowanie kawy Extra Select, oczywiście, że ziarnistej. Te kolejki to była cała historia, bo trzeba było w nich stanąć o siódmej rano i nigdy nie wiedzieliśmy, kiedy towar przyjdzie i nie raz bywało, że stało się po 8-9 godzin. Często było tak, że kierownik sklepu dzwonił gdzieś do centrali i pytał ile dokładnie opakowań kawy przyjdzie, żeby niektórzy niepotrzebnie nie stali już w kolejkach.

Kawę zacząłem pić bardzo wcześnie, ale później niż piwo. Było to okołu 1981 roku albo rok później. Miałem 13 lub 14 lat. Ktoś mi zaproponował i bardzo mi posmakowała. Najprawdopodobniej była to moja siostra Renia albo szwagier - jej mąż Grzesiek, oboje niestety już świętej pamięci. Pokochałem ten napój miłością absolutną, a potem Marek Niedźwiecki wymyślił listę przebojów programu trzeciego, więc chodziłem do siostry i do szwagra słuchać, bo u nich miałem spokój i mogłem sobie podkręcić potencjometr głośności. Oni szli ze dwa pomieszczenia dalej i oglądali film, który w sobotę zawsze był z górnej półki, a ja miałem randez vous z Trójką i LP 3 Programu. Wtedy w tym hałasie uczyłem się też i wychodziło mi to świetnie. Oczywiście, ze robili mi kawę i piłem ją, a potem oczywiście robiłem sobie dolewkę. Fusów już nie zjadałem, ale był to okres, w którym jeśli było na tyle dobrobytu, to zajadałem się ziarnami kawy - uwielbiałem ich smak.

Po liście przebojów długo żeśmy rozmawiali o różnych sprawach, a potem oglądaliśmy kino nocne lub wracałem do domu, gdzie mama robiła mi drugą kawę i tym razem słuchaliśmy nocnej audycji pierwszego programu polskiego radia i rozmawialiśmy o polityce i muzyce oraz o różnych życiowych sprawach. Audycja trwała do trzeciej nad ranem. Z tak spędzonych sobotnich wieczorów wzięło się we mnie ogólne zainteresowanie światem.

Fenomenem szczególnym oczywiście tamtych czasów były owe dolewki, a więc zalewanie wrzątkiem fusów, które pozostawały po wypiciu zasadniczej kawy. Brało się to z braku kawy i niemożliwości zrobienia drugiej. Niektórym z nas ten zwyczaj pozostał do dziś dnia.

Z tego co pamiętam to kawy nie było, ale było tak, że jakoś zawsze ona u nas w domu była, a to dlatego, że były jakieś specjalne dostawy do zakładów pracy. Mieliśmy też znajomości w gastronomii, a tam kawa zawsze była i zawsze ktoś coś załatwił. Kawa była też na targach i potem w sklepach polonijnych. Zwłaszcza była tam kawa rozpuszczalna, której nikt wtedy nie chciał kupować, bo u nas piło się tylko parzoną po polsku. Nawet najbiedniejsi ludzie wtedy mieli pieniądze i jak tylko gdzieś kawa była - ta zachodnia, to wielokrotnie drożej, ale się ją kupowało. Plusem niedostatków, zawsze będę to podkreślał, była niesamowita jedność w rodzinie, pomocniczość, służebność, uczynność i wielkie zbratanie - rodzina była naprawdę rodziną, a wraz z wolnością i wyścigiem szczurów rodzina się posypała. W jej miejsce zostały frazesy i pustosłowie polityków i księży.

Przyszły lata dziewięćdziesiąte, a wraz z nimi propagandyści twierdzili, ze masło jest złem, że jak wódka i piwo, to tylko koszerne, a jeśli już pić kawę to tylko rozpuszczalną albo serwowaną z ekspresów zwykłych, ciśnieniowych i na wszelki wschodni na przykład sposób, byle nią parzoną po polsku. Propagandyści powoli zaczęli podszeptywać, że tradycja, wiara i religia jest passe, jak już to chociaż Budda. Nie przeszło na szczęście. Pokolenie ludzi urodzonych w latach sześćdziesiątych, siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, ba! nawet pokolenie lat dziewięćdziesiątych jest na szczęście jeszcze normalne i pije normalną kawę na co dzień bez wrogich eksperymentów odpolszczających i odreligijniających nas.

Ja? Czasem idąc do restauracji zamówię latte lub po irlandzku, ale generalnie tylko parzona po polsku. W Katowicach na dworcu głównym PKP lubiłem ostatnio przez październikowe, w dwóch ostatnich latach, pić latte - tam w holu przy wyjściu, po prawej stronie od ulicy Andrzeja, gdzie obsługa przygotowywała mi znakomite podwójne latte - oczywiście chodzi o ilość kawy, a zatem kofeiny. Miła obsługa, zapowiedzi pociągów i możliwość podglądania ludzi. Super sprawa.

Wracając z Matyski mówisz mi, że w naszej wiosce, co de facto jest sporą miejscowością, bo ma cztery i pół tysiąca mieszkańców, kawiarnia była w latach osiemdziesiątych i pokazujesz mi budynek, w którym się mieściła. Dzisiaj chyba nikt poza nami nie marzy, aby tutaj był taki przybytek kultury. Na dzień dzisiejszy jest kilka sklepów i jedna pijalnia piwa. Nasza wioska jest w górach, ale nikt nie ma wizji jej rozwoju, że może być czymś więcej ponad sypialnią dla Bielska i aglomeracji Śląskiej oraz miejscem hulania wiatru halnego oraz sfor psów i areną kocich bijatyk i wrzasków z nimi związanych.

297 589 wyświetleń
4773 teksty
34 obserwujących
  • fyrfle

    8 April 2019, 10:49

    No, zastanawiam się nad Arabami i haremami :):):)

  • szpiek

    8 April 2019, 08:21

    Wszystko jest trucizna, zależy od ilości