Powieść jest klasycznym przykładem antyutopii. Państwo Jedyne, miejsce rozgrywania się akcji, to z pozoru raj na Ziemi. Wszyscy obywatele traktowani są jednakowo, nie ma tu miejsca na bogatych i biednych, na sławnych i tych, o których nikt nigdy nie usłyszy. Każdy mieszkaniec otrzymuje od Państwa dom, pracę, żywność oraz odzież. Władca dba o to, by nikomu niczego nie zabrakło – obywatele mają Godziny Osobiste, podczas których mogą spacerować i Godziny Seksualne, mające na celu zaspokojenie potrzeb fizycznych człowieka. Życie w Państwie toczy się według Dekalogu Godzinnego, który tak rozplanowuje dni mieszkańców, by nie mieli oni czasu na rzeczy zbędne. Ta pozorna sielanka nie jest jednak w stanie zagłuszyć natury człowieka i indywidualizmu. Dlatego też znajduje się grupa śmiałków, której prawie udaje się obalić reżim. Okazuje się, że Państwo Jedyne jest w niektórych obywatelach tak mocno zakorzenione, że jego idee wydają się być dla nich jedynymi słusznymi.

Jedna z najsłynniejszych dystopii w literaturze, pierwowzór "Nowego wspaniałego świata" Huxleya i "1984" Orwella.