Błędem jest uważanie samego siebie za byt całkowicie uformowany.

Wierzyć, że można "uchwycić" istotę drugiego człowieka za pomocą własnych opinii, to tak, jakby chcieć złapać wiatr siatką na motyle.

Kiedy spotykamy się z dewaluacją, często reagujemy milczeniem. Możemy omyłkowo uznać, że jest ona przejawem naszej grzeczności i sympatycznego usposobienia. Nieprawda. Akceptując dewaluację, pokazujemy masochistyczną uległość. Tomasz z Akwinu twierdził stanowczo, że nie wolno okazywać takiej uległości drugiemu człowiekowi, bo w ten sposób nakłaniamy go do grzechu. Miał rację. Ten, kto nas dewaluuje, sam sobie wyrządza krzywdę. Nie reagując na dewaluację, przyczyniamy się do tego, że krzywdzące zachowanie trwa. Co więcej, my sami zaczynamy odczuwać gniew, a może nawet beznadzieję i rozpacz, a więc też zostajemy skrzywdzeni. Ani agresja, ani uległość nie są dobrymi odpowiedziami na dewaluację. Co powinniśmy zrobić? Powiedzieć prawdę.

...miłość jest potężna, ale nawet ona nie wyważy drzwi zamkniętych przez mechanizmy obronne.
(...) Lubimy mamić się takim obrazem: jeśli my będziemy dobrzy dla innych, oni odwzajemnią się nam tym samym.
(...) Nie stopimy mechanizmów obronnych samą miłością. Miłość nie jest wodą, a one nie są lodem. Takie próby można porównać do rozpalania ognia, podczas gdy bliska nam osoba stoi obok z włączonym wężem strażackim.
(...) Każda próba zmuszenia kogoś do kochania nas nie jest aktem miłości, lecz przemocy.
(...) Byłoby świetnie, gdybyśmy mogli leczyć miłością, ale tam, gdzie mechanizmy obronne zatrzasnęły wrota, nawet ona nie dotrze. Jeśli nasze serca są zamknięte, możemy je otworzyć. Lecz jeśli drugi człowiek zamknie przed nami drzwi, musimy poszukać innych i otworzyć je, by miłość mogła wkroczyć tą nową drogą.

Kiedy terapeuta prowadzi nas ku temu, byśmy odważyli się dostrzec, że obwiniamy innych o własne wady, przeżywamy trudny czas. Musimy zmierzyć się z prawdą o nas samych, a to potrafi być bardzo bolesne. Ale kiedy zdobędziemy się na to, żeby spojrzeć na swoje odbicie w osobie, z którą „coś jest nie tak”, i zaakceptujemy to, co widzimy – poczujemy się tak, jakbyśmy nareszcie wracali do domu. Uczucia wzbudzane w nas przez ludzi, z którymi „coś jest nie tak”, to te uczucia, które przypisywaliśmy im w naszych wyobrażeniach. Mamy dwa wyjścia - albo będziemy się upierać, że z innymi „coś jest nie tak”, żeby tylko nie widzieć prawdy o nas samych, albo dzięki tym ludziom przyjmiemy z powrotem samych siebie, takich, jacy naprawdę jesteśmy.

Jeśli unikamy uczuć, pogrążając się w samokrytycznych myślach, popadamy w depresję. Kiedy używamy mechanizmów obronnych, by unikać rzeczywistości i uczuć, tracimy kontakt z życiem i z samym sobą. Gdy odwracamy się od uczuć poprzez zachowania unikające, nasze związki się rozpadają. Okazuje się, że Budda miał rację. To mechanizmy obronne, czyli nasz opór wobec rzeczywistości, prowadzą do powstania objawów i problemów, z którymi chodzimy do terapeuty.

Jako dzieci uczymy się ukrywać wewnętrzne życie, jeśli jest to jedyny sposób, by zapewnić sobie bliskość rodzica, który nie potrafi zaakceptować prawdy. Kiedy mówimy otwarcie o własnych uczuciach, dzielimy się prawdą na temat tego, czego doświadczamy w danej chwili. Jeżeli któreś z rodziców denerwuje się albo niepokoi, gdy dziecko wyraża swoje uczucia, ono uczy się, że należy te uczucia ukrywać, bo tylko wtedy relacja z rodzicami pozostaje bliska, serdeczna i spokojna. […] Problem w tym, że uczucia nie znikają tylko dlatego, że je skrywamy.

Rzadko uciekamy przed problemami, które zagrażają nam od zewnątrz. Najczęściej do ucieczki skłaniają nas własne uczucia. Tyle, że nie zdajemy sobie z tego sprawy. Kiedy się boimy jesteśmy przekonani, że źródłem lęku jest jakiś zewnętrzny problem. Bywa, że sięgamy po „lekarstwo geograficzne”, ale od własnego życia uciec nie jesteśmy w stanie. Gdziekolwiek byśmy pojechali, uczucia będą nam towarzyszyć jak cień. Uciekamy przed tym co w nas samych woła o miłość. Łatwiej jest uciekać niż wrzucić na luz, zatrzymać się, spojrzeć w siebie i pozwolić naszym własnym uczuciom, by nas przemieniły.

Nigdy nie wolno nam poddawać się dewaluacji, [...]. Poddajemy się wyłącznie prawdzie, nigdy kłamstwu. A dewaluacja jest kłamstwem, które ktoś próbuje nam wcisnąć.

Nie musimy liczyć się z mechanizmem dewaluacji, poddawać się mu ani z nim dyskutować. Jeśli ktoś stosuje wobec nas dewaluację, stawiamy mocne granice. Naszą wzajemną relację trzeba ochronić, nie dopuścić do tego, żeby zamieniono ją w latrynę. Jeśli pozwolimy, by nas dewaluowano, staniemy się wspólnikami osoby stosującej ten mechanizm, ba, popchniemy ją do zbrodni, którą jest zabicie relacji.

Dewaluacja, a więc odmówienie komuś wszelkiej wartości, nie jest wglądem, tylko usterką myślenia. Nie my jesteśmy beznadziejni i do niczego; to dewaluacja jest bezwartościowa. Mało tego. Dewaluacja, o ironio, ukazuje naszą wartość – osoba stosująca ten mechanizm zazdrości nam czegoś i nie jest w stanie tego od nas przyjąć. Dewaluacja wyniszcza wszelkie zdrowe relacje międzyludzkie.

Chcemy, żeby ludzie się zmienili. Czekamy, by życie się odmieniło i dostosowało do naszych oczekiwań. Owszem, ludzie się zmieniają, a życie płynie. Tyle że nie dzieje się to pod nasze dyktando. Gdy przekonujemy się o tym, możemy zrezygnować ze snucia fantazji i pozwolić, żeby nasze złudzenia się rozwiały, albo rozpaczliwie się ich uczepić. Chwila, gdy złudzenie pryska, obnażając rzeczywistość, zawsze jest bolesna.

Potrzeba siły, żeby znieść stratę własnych marzeń. Potrzeba siły, żeby nie odwrócić wzroku i nie rzucić się do ucieczki, kiedy ogień prawdy pożera fałsz.

Martwiąc się na zapas, człowiek wypełnia przyszłość lękiem, żeby nie było w niej miejsca na odkrycie, kim jest ta tajemnicza, nieznana osoba – on sam.

Prawdziwa miłość do drugiego człowieka nie polega na przywiązaniu do wymyślonej wizji, która istnieje tylko w naszej wyobraźni. Nie zabiegamy też o to, żeby przedstawić drugiemu człowiekowi swój idealny obraz, który mógłby pokochać, ani nie oczekujemy, że będziemy za naszą miłość podziwiani. Dialogują nasze wnętrza, a nie sztucznie stworzone fasady.