Cytaty

Pokoju nie znajduję, choć nie wszczynam wojny,
boję się i mam nadzieję, płonę i jestem jak z lodu.

Jego wielkość i wspaniałomyślność właśnie na tym polega, że jest liberalny. Widzicie, że Pan Bóg jest liberałem? To On sprawia, że „słońce świeci nad dobrymi i złymi

Straszna jest ta wolność. Pamiętamy, jak pisał Erich Fromm: ludzie uciekają od wolności i sami, bez przymusu, wybierają sobie Hitlera. Kiedy przed laty czytaliśmy tę książkę, mówiliśmy sobie: nie my; my, Polacy umieraliśmy za wolność. No tak, ale czy wiedzieliśmy wtedy, czym jest wolność?

Gdy mówimy o niebezpieczeństwach konsumpcjonizmu, obwiniamy wolność. Gdy wskazujemy na aborcję, obwiniamy wolność. Gdy szukamy źródeł pornografii, podejrzewamy wolność. [...] niepostrzeżenie wina wolności staje się większa niż wina komunizmu. Czas zamazuje wspomnienia, a wyobraźnia ekscytuje się wizją apokalipsy. Może się mylę, ale często – bardzo często – widzę, jak nasz lęk przed wolnością staje się większy niż lęk przed przemocą.

I rzeźnią(...)
Gdzie kiedyś
Bzu gałązkę
Przez mur przerzuciłem.

Nawet koń, najnieszczęśliwsze bydlę, jest w lepszem od niego [człowieka] położeniu, bo choć ciężko pracuje, ma zapewniony dach nad głową i jakie takie pożywienie; nie myśli przytem za co kupić buty, nie trapią go długi, nie zajmuje się polityką, nie czyta gazet, nie kłania się wyższym, nie męczy go troska o byt dzieci, wolno mu zachowywać się nieprzyzwoicie, może rżeć jak mu się podoba, nie schnie z miłości, nie strzeże go rodzina od mezaljansów, nie skraca sobie życia pijaństwem, nie uczy się greki i t. d. i t. d. – to też nikt jeszcze nie widział, aby koń sobie w łeb strzelił.

Życie nasze byłoby piękne, gdybyśmy dostrzegali to, co niweczy nasze dobro. Najbardziej zaś dobro niweczy przesąd, że może nam je dać przemoc.

Geniusz może współistnieć z dzikością, lenistwem, szaleństwem nawet ze zbrodnią; ale wierzcie mi, nie może długo współistnieć z sobkostwem i folgowaniem zawiści.

Rośliny istnieją w sobie; owady dzięki sobie; ludzie – dla siebie.

To do jakiego stopnia ów gorączkowy stan nieustannego pośpiechu w dziedzinie aż nazbyt ludzkich interesów sprzyja przygnębieniu owych wspaniałości ukrytych we wnętrzu każdego człowieka, można zauważyć, obserwując skutek zbyt długiego przebywania w bardzo różnym towarzystwie. Skutek ten oddaje jedno ze znaczeń słowa rozproszenie; myśli i uczucia zbytnio rozpraszają się i marnotrawią. Przywrócenie im stanu koncentracji przez przyjęcie postawy medytacyjnej jest przez wszystkie osoby wycofujące się od czasu do czasu z tłumów odczuwane jako konieczność. Żaden człowiek nie rozwinie zdolności swojego intelektu, jeżeli nie pokratkuje przynajmniej własnego życia samotnością. Ile samotności, tyle potęgi. A jeśli nawet to zdanie nie jest całkowicie prawdziwe, to w każdym razie chodzi o to, że przyjąć należy jakąś mądrzejszą zasadę życia.

(...) wydaje się zawsze składać to, co zostało zburzone, oraz gromadzić to, co zostało rozrzucone (...) kto zażywa opium, ma uczucie, że zdecydowanie bierze w nim górę bardziej boska część jego natury; polega to na tym, że odczucia moralne znajdują się u niego w stanie niczym nie zmąconej powagi, a ponad tym wszystkim jarzy się wspaniałe światło potężnego intelektu...

Nie jestem w stanie uwierzyć, żeby ktokolwiek, spróbowawszy raz boskich rozkoszy opium, zniżył się później do ordynarnych i przyziemnych upojeń alkoholem.

Jeśli teoria nie zgadza się z faktami, tym gorzej dla faktów.

Gdyż to, co koń czyni pod przymusem, czyni bez zrozumienia; i nie ma w tym piękna, tak jak nie ma piękna w bitym i zmuszanym do tańca tancerzu.